Bu makaleden evvel yazdığımız makaleye koşut olarak işbu makalede otel işçileri ve mevsimlik işçiler kıdem tazminatı alabilir mi sualinin cevabı ortaya konulmaya çalışılacaktır.Otel ve tatil köylerinde mevsimlik işçi olarak çalışan baş aşçı, resepsiyon şefi,aşçı,aşçı yardımcısı ,bölüm şefi ve şef yardımcısı, çamaşırhane şefi ,rezervasyon memuru, barmen, tatlıcı,garson ,kat ve oda temizlikçileri, kapıcılar, büfeci,bell boy, kasiyer, santral memuru,çamaşırhane işçileri, terzi,meydancı, bagajcı, haberci, bulaşıkçı, komi, bekçi ve bahçıvanların, yine birçok bölgede görev yapan mevsimlik orman işçisinin,Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'na bağlı mevsimlik işçilerin sorunlarının başında gelmektedir,bu işçilerin ihbar tazminatı alıp alamayacakları hususu.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; İş Hukuku işçinin korunması ilkesine istinaden, hizmet sözleşmesine bağlı olarak çalışanların tümü için ihbar tazminatının ödenmesini esas kabul edip ,ihbar tazminatı ödenmemesini ise istisna olarak kabul etmiştir.Ancak çalışma yaşamında bu ilkenin tersine çevrilerek ,ihbar tazminatı ödenmesinin istisna haline getirildiğini görmekteyiz.Bu durumun sebepleri arasında , işçi hakları konusunda yaygın ve ciddi bir eğitim çalışmasının ortaya konulamamasını,evrensel işçi haklarının ve sendikal hakların çalışma yaşamının taraflarınca özümsenememiş olmasını sayabiliriz.
Sendikalı çalışan sayısının en az olduğu alanlardan olan mevsimlik işçiler,orman işçileri,otel işçileri ve çeşitli bakanlıklara bağlı çalışan diğer mevsimlik işçilerin de yukarıda açıklandığı gibi ihbar tazminatı hakkından mahrum bırakıldığını gözlemlemekteyiz.
Uygulamada ağırlıklı olarak otel işçileri mevsimlik işçiler ihbar tazminatından yoksun bırakılmak amacıyla belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştırılmakta ve sözleşme süresinin sonunda da tazminatsız olarak hizmet akitleri sona erdirilmektedir.Oysa belirli süreli iş akti ile mevsimlik iş kavramları birbirlerinden farklı kavramlardır.Kanun koyucu ,hakkın kötüye kullanılmasını engellemek amacıyla belirli süreli sözleşme yapılmasını çeşitli ölçütlerle sınırlandırmıştır.Bu sınırlamalar çerçevesinde bir değerlendirme yapıldığında ;mevsimlik işlerle ilgili olarak yapılan belirli süreli hizmet akitlerinin büyük bir kısmının esasen belirsiz süreli akit vasfında olduğu görülmektedir.
'Otel işçileri mevsimlik işçiler ihbar tazminatı alabilir mi' sorusunun cevabı kanun koyucu tarafından ayrıca düzenlememiş; ihbar tazminatına esas sürenin hesabında hizmet aktinin askıda olduğu sürelerin dikkate alınmayacağı,yalnızca fiili çalışma sürelerinin göz önünde bulundurulacağı belirtilmekle yetinilmiştir.Bu ayrım haricinde mevsimlik işçiler yönünden ihbar tazminatına hak kazanma koşulları ve ihbar tazminatının hesabı açısından ,diğer tüm işçiler için geçerli olan koşullar ile hesap yöntemi geçerli olup hesaba esas ücret bakımından da herhangi bir farklılık söz konusu değildir.
Örnek 1: Ayşe bir otelde 2003 Yılından bu yana oda temizlikçisi olarak çalışmakta ve her yıl belirli süreli sözleşme imzalayarak ,Nisan ayında çalışmaya başlamakta ,Ekim ayı başında -bazı senelerde ise sezonun uzaması nedeniyle Ekim ayı ortasında-fiili çalışmasını bitirmektedir.Ayşe'nin çalıştığı otel sahibi Ayşe'nin de aralarında bulunduğu bir kaç kişinin yeni sezonda çalıştırılmayacağını kendilerine bildirmiştir.Ayşe bunun üzerine otele giderek ihbar tazminatının ödenmesini talep etmiş ancak;işveren kendisine ,mevsimlik işçi olduğunu,bugüne kadar belirli süreli sözleşmeyle çalıştığını,mevsimlik işçilerin ihbar tazminatı alamayacağını,iş aktinin, sözleşme süresi sona erdiği için sonlandırıldığını ifade ederek ihbar tazminatı ödemeyeceğini belirtmiştir.
İşverenin ihbar tazminatı ödememe hakkı bulunmamaktadır.Ayşe'nin ,işe girdiği tarihten bu yana her sezonda çalıştığı sürelerin toplanarak(ki bu süre 3 yılı geçtiğinden 8 haftalık yani 56 günlük ihbar tazminatı doğmaktadır) giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesap edilecek ihbar tazminatı alacağını tahsil etmek üzere iş davası açma hakkı mevcuttur.Ayşe i başka hukuki yollara da başvurabilir.İşverenin,Ayşe'nin belirli süreli iş sözleşmesiyle çalıştığını,sözleşme süresinin bittiğini ,bu sebeple iş aktinin sona erdiğini ifade ederek ihbar tazminatı ödememesi de mümkün değildir.Çünkü Ayşe'nin yaptığı işin niteliği belirli süreli iş akti yapılabilecek nitelikteki olmayıp;belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilmesine olanak sağlayacak objektif olguları da taşımamaktadırAyşe yalnızca bir sezon çalışmış olsaydı dahi yine de ihbar tazminatına hak kazanacaktı..
Makaleler ile İlgili Yasal Uyarı
Yine “Otel İşçileri ve Mevsimlik İşçiler İhbar Tazminatı Alabilir mi?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av. Özkan Kaban'a ait olup makale, yazarı tarafından www.kabanbukuk.com adresinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
Av.Özkan Kaban
