Altı Aylık Kıdemine Birkaç Gün Kala İşten Çıkarılan İşçi İşe İade Davası Açabilir Mi?
4857 Sayılı İş Kanunu'nun 18. maddesi'ne göre ancak altı aylık kıdemi dolan işçi işe iade davası açabilir.İşe iade davasının temel ön koşullarından biri de budur.Altı aylık kıdemin fesih bildirimi sırasında dolmuş olması gerekir.Ancak uygulamada kimi kötüniyetli uygulamalar çerçevesinde işçinin kıdeminin dolmasına bir kaç güne kala-hatta 1 gün kala-çalışanların iş akitlerine,işe iade davasının ön koşullarından birinin gerçekleşmemesini sağlamak maksadıyla son verildiği görülmektedir.Bu tür uygulamalardaki amaç zaman zaman işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanmasını engellemek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2009/30688 E. 2010/29172 K. sayılı 15.10.2010 tarihli kararında, 6 aylık kıdem süresinin dolmasına 2 gün kala yapılan feshin iyiniyet kuralına aykırılık teşkil edip etmediği yönünde araştırma yapılması ve bu araştırmanın sonucuna göre karar verilmesi gerektiğini belirterek yerel mahkeme kararını bozmuştur:“Uyuşmazlık, 6 aylık kıdeminin dolmasına 2 gün kala iş sözleşmesi feshedilen işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanıp yararlanamayacağı noktasında toplanmaktadır. Borçlar Kanunu’nun 154. maddesinde yer alan şartın tahakkukuna iki taratan biri hüsniyet kaidelerine muhalif bir şekilde hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur kuralına göre işveren iyiniyet kurallarına aykırı olarak 6 aylık kıdem koşulunun gerçekleşmesini engellemiş ise, şartın gerçekleştiği kabul edilerek davacının iş güvencesi hükümleri kapsamında düşünülmesi gerekecektir. Davacı işçi tasarım mühendisi olarak işini yapması için gereken programların alınmadığını bu nedenle yapılan feshin geçerli ve iyiniyetli olmadığını ileri sürmüştür.
Mahkemece işyerinde 6 aylık kıdemini doldurmadan işçi çıkarılmasına ilişkin genel bir uygulamanın bulunup bulunmadığı, fesihten sonra yeni işçi alınıp alınmadığı gibi hususlarla birlikte işverenin kötüniyetli olup olmadığı etraflıca araştırılarak tarafların bu konudaki delilleri toplanarak sonucuna göre davacının iş güvencesi kapsamında kalıp kalmadığının belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
Yargıtay bu kararla ,işçiyi, yalnızca iş güvencesi hükümlerinden yararlandırmamak amacıyla 6 aylık çalışma süresinin bitimine bir iki gün kala yapılan feshin işçinin dava açmasına engel teşkil etmeyeceğine işaret etmiş, Borçlar Kanunu'nun 154. maddesinden yer alan hüküm ve işyerinde benzer usulle işten çıkarmaların olup olmadığı, fesihten sonra yeni işçi alınıp alınmadığı tespit edilerek işverenin kötüniyetli olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.
Netice itibariyle altı aylık kıdem süresinin dolmasına kısa bir süre kalmasından sonra yapılan fesihlerde ,işverenin kötüniyetli olup olmadığı araştırılmadan,işçinin 6 aylık kıdem süresinin doldurmadığından bahisle davanın reddi yoluna gidilemez.İşçinin de 6 aylık kıdem süresinin dolmasına bir kaç gün kala iş aktine son verilmesi ve bu uygulamanın işe iade davası açılmasının önüne geçilmesi maksadıyla yapılması halinde, işe iade davası açma hakkının bulunduğunu bilerek hareket etmesi,iş davası açarak avukatı veya bizzat- feshin geçersizliğini ispat yoluna gitmesi en uygun davranış biçimi olacaktır.
Makaleler ile İlgili Yasal Uyarı
Yine “Altı Aylık Kıdemine Birkaç Gün Kala İşten Çıkarılan İşçi İşe İade Davası Açabilir Mi?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av. Özkan Kaban'a ait olup makale, yazarı tarafından www.kabanbukuk.com adresinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
Av.Özkan Kaban
